Interview: REM Ateliers

Keramiekcowboys worden ze sinds kort genoemd. Remco van Halderen en Remty Elenga van REM Atelier zijn na jaren van succes met hun botanische lichtobjecten een nieuwe weg ingeslagen. Structuren uit de natuur zijn gebleven, keramiek is nu hun nieuwe materiaal. 

‘Over keramiek heb je nooit volledige controle’
– REM Atelier

‘Een enorme plant, gevangen in een lichtgevende platte vitrine. Sinds 2015 maken Remco van Halderen en Remty Elenga van het Rotterdamse REM Atelier furore met hun Growing Plants Indoors, lichtbakken gevuld met een unieke afbeelding van telkens weer een nieuwe bananenplant. Niet zomaar een foto, want door de illusie van ruimtelijkheid ziet het er allemaal bedrieglijk echt uit. Remty: ‘Het gevoel van een levende plant die opgesloten zit en naar buiten wil; dát gevoel wilden we vormgeven. Door naar het licht toe te groeien ontstaat er een conflict tussen binnen en buiten.’ Ze is gefascineerd door planten achter glas. ‘Zoals je die kunt tegenkomen in kantoorpanden, op de vensterbanken van woonhuizen of in plantenkassen.’

Wat min of meer als statement was bedacht, werd door de buitenwacht gezien als lichtobject en decoratief alternatief voor echt groen in huis. In hun atelier in een voormalige school, die nu dienstdoet als bedrijfsverzamelgebouw, zijn nog een aantal van hun lichtobjecten te zien. Langer dan ze hadden kunnen vermoeden boekten Remco en Remty successen met hun allereerste creatie. Nadat ze er imposante wanden van hadden gemaakt voor restaurants en andere grote projecten in binnen- en buitenland, werd hun idee veelvuldig gekopieerd. Remco: ‘De kopieën lijken in eerste instantie op ons werk, maar ze brengen niet dezelfde zintuiglijke ervaring teweeg en het ruimtelijke gevoel dat wij met onze collagetechniek bereiken. Die ‘echte’ belevenis gaat verder dan louter een decoratieve afbeelding: er schuilt een soort mysterieuze gevoeligheid in.’ Remty: ‘Momenteel maken we de lichtbakken alleen nog op aanvraag. We hebben veel nieuw werk ontwikkeld.’ Hun atelier staat nu meer in het teken van het werken met klei. Overal liggen tegels te drogen en er staat een flinke keramiekoven.

Inspiratie van de markt
Remco en Remty halen veel inspiratie uit hun directe omgeving. Zo raakten ze geboeid door de fruit- en groentekramen op Rotterdamse markten. De manier waarop de handelswaar wordt uitgestald, noemen ze ‘willekeurige installaties’. Remco: ‘Die displays, met het praktische doel van verkoop, zijn allemaal willekeurige samenstellingen van kleur, textuur, vorm en constructie. Maar wij zagen er iets sculpturaals in.’ Zo is de meloen in hun werk geslopen. Remty: ‘Zo’n mooie ovale vorm met een onregelmatig natuurlijk oppervlak.’ Het organische proces van rotting of uitdroging was daarbij een extra inspiratie. ‘De vergankelijkheid zorgt ervoor dat de vorm van de meloen langzaam maar zeker verandert. We hebben daar uitgebreid onderzoek naar gedaan.’ Om die verschillende stadia van de meloen weer te geven ging het duo met klei werken. Eerst volledig handmatig, maar dat bleek wel erg arbeidsintensief. Remco: ‘Ik heb me toen het mallen maken en het werken met gietklei aangeleerd. Gewoon op eigen houtje met informatie uit boeken en het internet.’ Stapels keramieken meloenen regen ze aan elkaar als totems, als waterval en als verlichtingsobjecten. ‘Later zijn we uit diezelfde mallen tegels gaan snijden.’

‘Ik dacht keramiek mezelf wel even aan te leren’

Vlak voor hun deelname aan de London Design Fair in 2018 werkten Remco en Remty aan een nieuw object, een wandsculptuur met een front van keramische tegels, die op het laatste moment nog gebakken moesten worden. Ongehinderd door enige kennis van stoken en glazuren leverden ze de tegels af bij een ervaren keramist. Van hem komt de geuzennaam keramiekcowboys. ‘Door onze onwetendheid namen we een enorm risico. Het glazuur dat we gebruikten hadden we helemaal niet getest. Dat had totaal fout kunnen gaan, maar het bleek onverwacht goed uit te pakken.’ Remco kan er nu om lachen. Op het gebied van keramiek is hij met schade en schande wijzer geworden. ‘We zijn maar gewoon ergens begonnen.’

Spelen met waarneming
Remco is van huis uit meubelmaker. Na het Hout- en Meubileringscollege begon hij een eigen bedrijf. Hij ontwierp sets en decors voor films en werkte in de tentoonstellingsbouw. Wat dat betreft is hij een alleskunner, een constructeur met goed ruimtelijk inzicht. Remty: ‘Het merendeel van onze projecten bedenken en ontwikkelen we samen, maar Remco is wel de meest handige van ons twee.’ Remty studeerde aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam, afdeling Autonome Beeldende Kunst, met de nadruk op fotografie en video. ‘Het spelen met de waarneming van de werkelijkheid vond ik toen al boeiend. Het is ook nu nog een terugkerend thema binnen ons werk, dat balanceert op de grens tussen kunst en design. Een eigen representatie van de werkelijkheid speelt er een rol in, maar ook functionaliteit en decoratie.’ Momenteel staat Remty een beetje aan de zijlijn van hun ontwerpstudio. Naast haar werk voor REM Atelier geeft ze les en volgt ze een studie om officieel kunstdocent te worden. Bovendien zijn de ontwerpers ouders van een dochtertje van anderhalf. ‘Het is weleens lastig om tijd en ruimte te vinden voor het ontwikkelen van nieuw werk,’ zegt Remco. Hij maakt alles zelf in de studio en wil liever niets uit handen geven. ‘Twee medewerkers springen af en toe bij. Gelukkig, want de bestellingen blijven binnenkomen.’ 
Hun dressoir op houten kolommen en met een front van keramische tegels valt in diverse landen goed in de smaak. Remco: ‘Ik heb er inmiddels al tien exemplaren van gemaakt. Telkens weer een beetje anders, dat is inherent aan keramisch werk: je hebt er nooit de volledige controle over. Best spannend om je te laten leiden door de verrassingen van een organisch proces – spannend én inspirerend.’ 

Cowboymentaliteit
REM Atelier wordt inmiddels vertegenwoordigd door galeries in Amsterdam, Madrid, New York, en Sjanghai. ‘We zitten nu in een bepaald circuit voor collectible design. Dat past bij ons omdat we werken in gelimiteerde oplagen. We houden van objecten met imperfecties, met een eigen aura en waar tijd en aandacht in zit.’ Dat de prijzen van hun werk zijn meegestegen in de vaart der volkeren, is onvermijdelijk. De imposante dressoirkast op drie houten kolommen komt op twintigduizend euro. 
Tussen de activiteiten door worden er allerlei materiaalonderzoeken gedaan. Zo is Remco op dit moment bezig met verschillende experimenten die over structuur gaan. Hij speelt daarbij met vorm en restvorm die hij weer uit oude mallen tevoorschijn haalt door deze binnenstebuiten te keren. Zo ontstaan er nieuwe vormen en structuren die kunnen leiden tot een nieuw sculptuur, dit keer gebruikmakend van transparante epoxy in plaats van massieve keramiek.
In de huidige werk- en gezinssituatie is het soms aanpoten om alle ballen in de lucht te houden. De studio loopt goed, en daar zijn ze blij mee, maar ondertussen is het ook zoeken naar de juiste balans. ‘Met z’n tweeën weekenden doorwerken is er niet meer bij. Met alle werken op het dak van de Volvo naar de Salone in Milaan rijden ook even niet. Maar die cowboymentaliteit mag absoluut niet verloren gaan.’

1 Growing Plants Indoors heet het project waarmee REM Atelier bekend werd: lichtbakken met een unieke 3D-collage van telkens weer een nieuwe bananenplant. 2 Een klein werk uit keramiek: Drunken Cocktail Glass no.5. 3 Surfaced Cabinet, het dressoir met front van met de hand gemaakte keramische tegels. Het reliëf in de tegels is een weergave van de huid van meloenen in diverse stadia. #4 Meloenen uit keramiek, opgestapeld tot een totem met ingebouwde verlichting. 5 Wandtableau Wall Skins van keramische tegels met meloenreliëf, geglazuurd met goudluster.

Eigen Huis & Interieur 04-2022
Tekst Marianne van Dodewaard Fotografie portret Kaatje Verschoren

Meer interviews? Bestel Eigen Huis & Interieur online (geen verzendkosten!)