Interview: Marcel Wanders
Een jaar zonder Milaan
In de designwereld is een jaar zonder Salone del Mobile een jaar als geen ander. EH&I praat met beroemde ontwerpers uit binnen- en buitenland over de editie van 2020, die nooit heeft plaatsgevonden. Over het nieuws dat ze in Milaan zouden tonen, creativiteit tijdens de lockdown en hun – uitgesproken – visie op de toekomst.
Aflevering 1: Marcel Wanders.
Marcel Wanders is de absolute sterdesigner van de Lage Landen. Met het merk Moooi geeft hij een twist aan het concept Dutch Design: verbeeldingskracht gaat boven functionalisme, maar niet zónder.
‘Deze tijd draait om niet-materiële zaken: nadenken, lezen, praten, delen’
– Marcel Wanders
Wanneer was uw debuut in Milaan?
‘In 1985 ging ik als student voor het eerst naar Milaan. We liepen de hele dag door de stad, overal waren feestjes, een geweldige tijd. We stuurden een fax met de vraag of we welkom waren en gingen bij ontwerpers op bezoek. Zo kwamen we bij Mendini en Sottsass over de vloer. Dat kon gewoon. Al denk ik dat als je vandaag bij Stefano Giovannoni aanbelt, dat nog steeds zo is. Een paar jaar later ontwierp ik een lamp van gestapelde lampenkappen. Dat ontwerp wás Dutch Design: circulair, conceptueel en humoristisch. Ik won er een designprijs mee, Renny Ramakers zat in de jury en kocht een exemplaar van me. Toen ze in 1993 de eerste tentoonstelling met Droog voorbereidde, vroeg ze me mee te doen. Supergaaf natuurlijk. Design is een internationale aangelegenheid. Als je mee wilt tellen, moet je in Milaan zijn. De impact was enorm. In een tijd waarin heel veel werd geproduceerd, presenteerden wij vooral concepten. Dat was iets totaal anders, en de voedingsbodem voor een nieuwe stroming.’
Wat zou u dit jaar laten zien?
‘Verbeeldingskracht is altijd heel belangrijk gebleven in mijn presentaties. Dat je inspiratie, een gedachte kunt overbrengen met ontwerp, zonder dat het zelfs maar een product is. Daarmee kan ‘virtual’ design net zo veel doen als ‘echt’ design. Je kunt erover publiceren, dromen, praten, en dat zonder de beperkingen van de realiteit. Die vrijheid van communicatie, maar ook het maken van een fluitketel die je gewoon kunt gebruiken, zijn twee paden die we vanaf 2002 combineren in Moooi. Milaan was elk jaar een bewuste keuze, het moment waarop we ons merk wilden uitdragen en nieuwe producten brengen. We hebben zo veel gekke en bijzondere dingen gedaan, van de lancering van Moooi met vijftig geelgeverfde stoelen die we door de hele stad op straat plaatsten tot enorme, museale en theatrale shows in Zona Tortona. De laatste jaren gooien we het over een andere boeg. Milaan blijft belangrijk, maar niet meer dat ene moment waarop je álles lanceert. Onze ontwerpen vragen meer uitleg en aandacht, en dat spreiden we nu uit over het hele jaar en over de hele wereld. De show in Milaan is afgelast, de Space Lamp van Ward Wijnant voor Moooi – mét discofunctie voor feestjes thuis – hebben we online gelanceerd.’
Toen werd de beurs uitgesteld, en daarna helemaal afgelast. Maar dat geldt natuurlijk niet voor uw werk. Lukt het om de plannen om te gooien?
‘Natuurlijk mis ik Milaan. Het oud en nieuw van het ontwerp – de sluit en de start van projecten – gaat niet door. Het enige wat je op zo’n moment kunt doen is beseffen hoe gaaf het altijd is en herinneringen ophalen. Als je samen iets mist en er die verbinding uithaalt, is dat ook mooi. Deze crisis heeft gevolgen voor onze business, ons vak en mijn studio, maar wie zit er te wachten op iemand die klaagt? Dat ga ik niet doen. Op wereldschaal geloof ik niet dat wij het hardst geraakt worden. Deze crisis kan voor een bewust-zijnsverandering zorgen. Systemen veranderen, daar ben ik een groot voorstander van. De grootste ambitie van iedere ontwerper is dat je hoopt zo veel mogelijk te kunnen doen, met zo min mogelijk en voor zo lang mogelijk. Van niks alles maken, voor altijd: daar ligt je genialiteit. En daarin schuilt ook de poëzie van ons vak, in het niet-materiële. Op dit moment werken we allemaal thuis. Mijn team doet het fantastisch op afstand, ik zet hier en daar de puntjes op de i, meer is niet nodig. Alles draait om niet-materiële zaken: nadenken, lezen, praten, delen. En studeren, ik hou ontzettend van studeren. Dit is een tijd van herbezinning.’
1 Lamp Hubble Bubble zou een van de blikvangers zijn geweest tijdens de presentatie van Moooi in Milaan. 2 Marcel Wanders ontwerpt ook onder eigen naam: kast Echo voor Fiam, stond zou zijn première beleven op de Salone. 3 Set-up Shades was het debuut van Wanders in Milaan, inmiddels is de lamp opgenomen in de collectie van Moooi.
Tekst Renske Schriemer
